5. กูฏทนฺตสุตฺตวณฺณนา

[323] ปุริมสุตฺตทฺวเยติ อมฺพฏฺฐโสณทณฺฑสุตฺตทฺวเยฯ วุตฺตนยเมวาติ ยํ ตตฺถ อาคตสทิสํ อิธาคตํ ตํ อตฺถวณฺณนโต วุตฺตนยเมว, ตตฺถ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติ อตฺโถฯ ‘‘ตรุโณ อมฺพรุกฺโข อมฺพลฏฺฐิกา’’ติ (ที. นิ. อฏฺฐ. 1.2) พฺรหฺมชาลสุตฺตวณฺณนายํ วุตฺตนฺติ อาห ‘‘อมฺพลฏฺฐิกา พฺรหฺมชาเล วุตฺตสทิสาวา’’ติฯ

ยญฺญาวาฏํ สมฺปาเทตฺวา มหายญฺญํ อุทฺทิสฺส สวิญฺญาณกานิ, อวิญฺญาณกานิ จ ยญฺญูปกรณานิ อุปฏฺฐปิตานีติ วุตฺตํ ปาฬิยํ ‘‘มหายญฺโญ อุปกฺขโฏ’’ติ, ตํ อุปกฺขรณํ เตสํ ตถาสชฺชนนฺติ อาห ‘‘อุปกฺขโฏติ สชฺชิโต’’ติฯ วจฺฉตรสตานีติ ยุวภาวปฺปตฺตานิ พลววจฺฉสตานิ, เต ปน วจฺฉา เอว โหนฺติ, น ทมฺมา พลิพทฺทา จาติ อาห ‘‘วจฺฉสตานี’’ติฯ เอเตติ อุสภาทโย อุรพฺภปริโยสานาฯ อเนเกสนฺติ อเนกชาติกานํฯ สงฺขฺยาวเสน อเนกตา สตฺตสตคฺคหเณเนว ปริจฺฉินฺนาฯ มิคปกฺขีนนฺติ มหิํสรุรุปสทกุรุงฺคโคกณฺณมิคานญฺเจว โมรกปิญฺชรติตฺติรกโปตาทิปกฺขีนญฺจฯ

[328] ยญฺญสงฺขาตสฺส ปุญฺญสฺส โย สํกิเลโส, ตสฺส นิวารณโต นิเสธนโต วิธา วุจฺจนฺติ วิปฺปฏิสารวิโนทนาฯ ตโต เอว ตา ตํ ปุญฺญาภิสนฺทํ อวิจฺฉินฺทิตฺวา ฐเปนฺตีติ ‘‘ฐปนา’’ติ วุตฺตาฯ ตาสํ ปน ยญฺญสฺส อาทิมชฺฌปริโยสานวเสน ตีสุ กาเลสุ ปวตฺติยา ยญฺโญ ติฏฺฐปโนติ อาห ‘‘ติฏฺฐปนนฺติ อตฺโถ’’ติฯ ปริกฺขโรนฺติ อภิสงฺขโรนฺตีติ ปริกฺขารา, ปริวาราติ วุตฺตํฯ ‘‘โสฬสปริกฺขารนฺติ โสฬสปริวาร’’นฺติฯ